Het Vikingzwaard
Het Vikingzwaard
Door Bert Vinkenborg voor het Doetinchems Vizier
“In Nederland zijn naar schatting maar twee Viking zwaarden die helemaal compleet zijn.. Het andere is uit de collectie van het Rijksmuseum en momenteel te zien in Museum Jan Cuenen in Oss. Ons zwaard is al meer dan een halve eeuw in Doetinchem maar nauwelijks bekend want het lag gewoon ergens in een vitrine zonder dat men zich realiseerde hoe bijzonder dit stuk is. Bij een bezoek van de vorige regio-archeoloog Davy Kastelein werd het herontdekt. Davy zag dat het om een uniek zwaard ging en vanaf toen kwam de bal aan het rollen.”
In de jaren vijftig vonden baggerwerkzaamheden in de Oude IJssel plaats. Waarschijnlijk is het zwaard toen opgebaggerd en door de machinist overgedragen aan iemand met historisch besef. Uit documenten van begin 1966 blijkt dat het toen door deskundigen van het Legermuseum te Delft is gedetermineerd als een origineel Viking zwaard uit de negende/tiende eeuw, waarschijnlijk 855 na Christus. Daarna werd het lange tijd rustig rond het zwaard; tot nu.
Bisseling: “Toen we wisten om wat voor uniek historisch object het ging hebben we contact opgenomen met verschillende instanties. Het moest geconserveerd worden om ook nog in de toekomst het verhaal aan onze bezoekers te kunnen tonen. Dat kost natuurlijk geld wat we niet zomaar hebben. Gelukkig toonde wethouder Robbert Hummelink met Economie, Binnenstad, Cultuurhistorie en Erfgoed in zijn portefeuille zich bereid de restauratie te betalen uit zijn budget. Het conserveren gebeurt op een zeer verantwoorde en grondige manier door Restaura in Heerlen, een bedrijf dat daarin gespecialiseerd is en heel veel kennis en ervaring in huis heeft. Het zwaard is nu al in Heerlen en ondergaat daar een behandeling die zo’n negen maanden in beslag neemt.”
In afwachting van de terugkomst wordt een presentatie voorbereid waarin het zwaard tentoongesteld zal worden. Bij zo’n uniek object hoort natuurlijk ook een verhaal. Niet alleen over het zwaard, de vindplaats en zijn geschiedenis maar ook over de Vikingen. Wie waren deze mensen uit het Noorden die hier naartoe kwamen om te plunderen maar ook om handel te drijven. Over de Vikingen bestaan veel fabels, vaak aangewakkerd door nationalistisch of zelfs extremistisch gedachtegoed. Door de moderne wetenschappelijke technologie zoals DNA-onderzoek is daar in de laatste decennia meer over bekend geworden. Wat we nu weten is dat Víkingen meestal niet de woeste blonde reuzen waren met helmen getooid met hoorns. In de negende en tiende eeuw trokken ze vanuit Noorwegen, Zweden en Denemarken over de oceanen, zeeën en rivieren. Een van de schepen zal in die tijd over de Oude IJssel gevaren hebben.
Wat staat er op het programma als het gerestaureerde zwaard weer in Doetinchem is? Bisseling: “Wij organiseren dan een presentatie waarin we alles wat we weten over dit zwaard en de Vikingen aan het publiek zullen tonen en vertellen. Ik verwacht dat dit over een maand of negen zal zijn.”